گرفته شده از کتاب، جریمۀ مسلمان کشی در پرتو چهل حدیث نبوی
نویسنده: مولوی حبیب الله حسام مهاجر
[11] عَنْ أَبِي بَكْرٍ الصِّدِّيقِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «مَنْ صَلَّى الصُّبْحَ فَهُوَ فِي ذِمَّةِ اللَّهِ فَلَا تُخْفِرُوا اللَّهَ فِي عَهْدِهِ فَمَنْ قَتَلَهُ طَلَبَهُ اللَّهُ حَتَّى يَكُبَّهُ فِي النَّارِ عَلَى وَجْهِهِ».[1]
[11] از ابوبکر صدیق (رضی الله عنه) روایت است که پیامبر خدا (صلی الله علیه وسلم) فرمود: «کسی که نماز صبح را خواند، در پناه عهد الهی قرار دارد، [یعنی مطابق احکام و پیمان الهی نبوی هیچ مسلمانی حق کشتن او را ندارد]، شما مسلمانان پیمان الهی نبوی را نشکنید، کسی که مسلمان نمازگزار را بکشد، الله متعال از او بازپرسی خواهد کرد تا آن‌که در نتیجۀ دادگاه الهی به دوزخ انداخته خواهد شد.
موضوع حدیث نبوی
موضوع و مقصد حدیث چند اصل بنیادی می‌باشد. نخست این‌که جامعۀ اسلامی به اساس احکام و پیمان الهی نبوی ایجاد میشود وباید به آن استوار بماند که مصلحت در آن است. دوم این‌که، نماز نماد وابستگی و تعهد به این احکام و پیمان الهی است؛ یعنی نمازخوان نشان میدهد که او عضویت جامعۀ اسلامی را دارد. سوم، این‌که مسلمانان حق ندارند احکام شرعی و پیمان الهی نبوی را نقض کنند. چهارم این‌که قاتلان نقض‌کنندگان پیمان الهی نبوی هستند. پنجم این‌که ناقضان پیمان حتماً توسط الله متعال بازپرسی می‌شوند و سرانجام آنها دوزخ خواهد بود.
درس‌هایی از حدیث نبوی
یکم: عقیدتی، فکری
۱_ خداوند متعال نماز و زکات را دو اصل اساسی اسلام و خط فاصل شرک و ایمان می‌داند و در صورتی که مشرکین به‌سوی هدایت بیایند و دل‌هایشان به ایمان فتح شود و از فساد و شرارت دست بکشند و اقامۀ نماز و ادای زکات را رعایت کنند، دیگر هیچ نوع مزاحمت به ایشان نکنید و از جنگ با ایشان دست بکشید که برادران دینی شمایند و دارای حقوق، و وجایب متقابل‌اند. فرمود: «فَإِنْ تَابُوا وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ»[2]
ترجمه: پس اگر توبه کردند و نماز را برپا داشتند و زکات را پرداختند، آنها را رها کنید؛ بی‌گمان خداوند آمرزندۀ مهربان است.
۲_ پیامبر مکرم(صلی الله علیه وسلم) خط فاصل میان توحید و شرک را اعلان می‌کند: عَنْ أَبِي سُفْيَانَ قَالَ سَمِعْتُ جَابِرًا يَقُولُا سَمِعْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ «إِنَّ بَيْنَ الرَّجُلِ وَبَيْنَ الشِّرْكِ وَالْكُفْرِ تَرْكَ الصَّلَاةِ»[3] ابی سفیان فرمود: شنیدم جابر می‌فرماید، شنیدم پیامبر(صلی الله علیه وسلم ) فرمود: «همانا خط فاصل میان شخص و میان شرک و کفر، ترک نماز است.»
۳_ پیامبر مکرم(صلی الله علیه وسلم) عهد و پیمان میان مؤمنان و منافقان را نماز اعلان می‌کند: وعَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بُرَيْدَةَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ، قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ «الْعَهْدُ الَّذِي بَيْنَنَا وَبَيْنَهُمْ الصَّلَاةُ فَمَنْ تَرَكَهَا فَقَدْ كَفَرَ»[4] «از عبدالله بن بریده از پدرش روایت کرد، پیامبرﷺ فرمود: «پیمان و عهدی که میان ما و منافقان و مشرکان بسته شده، آن نماز است؛ پس هرکس نماز را ترک کرد، بدون شک کافر شده است.»
از آیات و روایات فوق معلوم و آشکار شد، اصل اساسی و بنیادی در اسلام که خط اهل ایمان و اهل شرک و کفر را از هم جدا می‌کند، اقامۀ نماز به طریقۀ شریعت نبوی است.
دوم: فقهی
۱_ پیامبر مکرم(صلی الله علیه وسلم) اقامۀ نماز را مانع جنگ و قیام با حاکم جور و ظلم می داند در صورتی که مشروع ایجاد شده باشد؛ أم سلمة (رضي الله عنها) أنَّ رَسولَ الله (صلى الله عليه وسلم) قال: «إِنَّهُ يُسْتَعْمَلُ عليكُمْ أُمَرَاءُ، فَتعرِفُونَ وَتُنْكِرُونَ، فَمَنْ كَرِهَ فَقد بَرِئ، وَمَن أَنْكَرَ فقد سَلِمَ، ولكن مَنْ رَضي وتَابَعَ»؛ قالوا: أفَلا نُقَاتِلُهمْ؟ قال: «لا، مَا صَلُّوا».[5] از ام سلمه هند بنت ابی‌امیه حذیفه (رضی الله عنها) روایت است که پیامبر مکرمﷺ فرمودند: فرمانروایانی بر شما گماشته خواهند شد که برخی از اعمالشان را نیک [و موافق شرع] می‌بینید و برخی از اعمالشان ناپسند [و مخالف شرع]. پس هرکس آن را بد بداند، از گناهش پاک بری است و هرکس [به اندازۀ توانایی‌اش] با آن مخالفت کند، از آن سالم مانده است؛ ولی کسی که از عمل ناپسندشان راضی باشد و از آنها پیروی کند [مانند آن گنه‌کار میشود]. صحابه (رضی الله عنهم) گفتند: آیا با آنها نجنگیم؟ فرمود: خیر؛ تا زمانی که در میان شما نماز را برپا می‌دارند.
۲_ اقامۀ نماز توسط حاکمان ظلم و جور و مخالف شرع، مانع قیام مردم علیه ایشان می‌گردد. معلوم است نماز اصل اساسی اسلام است. وقتی که نمازگزار را می‌کشند، مرتکب بدترین جنایت و خیانت و غدر به اسلام و پیمان الهی نبوی و مسلمان شدند. جنایت‌کار در قیامت مورد محاکمۀ الهی قرار می‌گیرد و در دنیا مورد لعنت و نفرین قرار گرفته است.
سوم: تربیتی، سیاسی
_ نماز نماد وابستگی و تعهد یک شخص به احکام و پیمان الهی نبوی است. نمازخوان به وسیلۀ نمازخواندن خود نشان میدهد که او عضویت جامعۀ اسلامی را دارد و متعهد به بندهای احکام و پیام الهی نبوی است. «مَنْ صَلَّى الصُّبْحَ فَهُوَ فِي ذِمَّةِ اللَّهِ»
_ جامعۀ اسلامی به اساس پیمان الهی نبوی ایجاد میشود و از هر عضو متعهد خود حمایت می‌کند و حقوق اساسی از جمله حق حیات او را پاس می‌دارد. تضمین‌کنندۀ این پیمان، رعایت حقوق الله متعال است. «مَنْ صَلَّى الصُّبْحَ فَهُوَ فِي ذِمَّةِ اللَّهِ»
_ هیچ مسلمانی حق ندارد که پیمان الهی نبوی را که ضامن حیات طیبه است، بشکند. این فرمان خداست که میثاق الهی نبوی را نشکنید. مسلمانان مکلف به پیروی از این فرمان هستند. «فَلَا تُخْفِرُوا اللَّهَ فِي عَهْدِهِ»
_ قاتل در حقیقت ناقض میثاق الهی نبوی است. از این جهت قاتل، دشمن و نابودکنندۀ جامعۀ اسلامی می‌باشد. «فَمَنْ قَتَلَهُ»
_ نمازخوان مسلمان که نشان میدهد متعهد به عضویت احکام و پیمان الهی نبوی است، مورد بازپرسی الله متعال قرار می‌گیرد؛ زیرا الله متعال حافظ و نگهبان عهد و پیمان الهی نبوی است. «فَمَنْ قَتَلَهُ طَلَبَهُ اللَّهُ»
_ سرانجام قاتل، پس از برگزاری دادگاه الهی، دوزخ است. قاتل با روی خود در دوزخ می‌افتد و جاودانه در آن‌جا خواهد ماند. «حَتَّى يَكُبَّهُ فِي النَّارِ عَلَى وَجْهِهِ»
_ یکی از کامل‌ترین نشانه‌های ایمان، برپا داشتن نمازهای واجب است و خداوند متعال بر کسانی که این نمازها را مرتب برپا می‌کنند، فضل بزرگی قرار داده است.
و در این حدیث از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) خبر میدهد که هر که نماز فجر را به جماعت بخواند، در پناه، امنیت و ضمانت خدای متعال قرار دارد.
_ نماز فجر در میان همۀ نمازها متمایز است؛ زیرا در نماز صبح سختی و رنج و مشقت است و فقط ایمان خالصانه بر آن استقامت میدهد؛ پس سزاوار امنیت، ضمانت، عهد و پناه خداوند متعال ست.
_ هرکه نماز فجر را بخواند، از جانب خدای متعال برایش امنیت داده شده است. هیچ‌کس نباید با او ظلم و ستم کند و هرکس به او ظلم و ستم کند و آزار و اذیت کند او را، خدای متعال از میثاق و پیمان خود دفاع می‌کند و ظالم را به آتش جنهم می‌افکند.
_ در نص حدیث، اصرار بر اقامۀ نماز سحری شده است. در حدیث جلوه‌های بزرگ از لطف و رحمت الهی بر امت بیان شده است و نماز فجر را نعمت بزرگ قرار داده است.
_ و در حدیث بیان شد: خدای متعال انتقام از کسانی می‌گیرد که بندگان صالح او را مورد تعرض و تجاوز قرار میدهد.
_ و در حدیث بیان شد: در زمین و آسمان هیچ‌کس خداوند را عاجز ساخته نمی‌تواند و مانع انتقام‌گرفتن او شده نمی‌تواند.
پرسش اساسی روزگار ما
امروزه در جوامع اسلامی میثاق الهی نبوی رعایت نمی‌‌شود و مدعیان شریعت این خون‌های معصوم را می‌ریزند و عهد پیمان خدا و پیامبر را نقض می‌کنند. از چه راه‌هایی می‌‌توان جلو این‌ها را گرفت و زمینه‌‌ساز رعایت بندهای عهد و پیمان الهی نبوی شد؟
[1] – سنن ابن ماجة، ج2ص 1301، شماره: 3945 . قال الشیخ البانی صحیح .
[2] – التوبه: ۵.
[3] – صحیح مسلم، ج1 ص 62شماره: 257.
[4] – سنن التِّرْمِذِي، ج 5ص 13 شماره: 2621 . حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ غَرِيبٌ.
[5] – صحیح مسلم، ج6ص 23 شماره: 4907.
